Eθνικισμός

Έγραψα παλιότερα για την παγκόσμια οικονομική κρίση που μας προέκυψε ξαφνικά και που τώρα πια παίρνει τη μορφή ενός κραχ, απροσδιόριστης διάρκειας και μεγέθους. Τις συνέπειες της κρίσης αυτής τις βιώνουμε ήδη. Παντού. Σε κάθε τομέα. Με την πτώση της κατανάλωσης, λόγω μείωσης εσόδων αλλά κι από φόβο, κυρίως για τα χειρότερα που θα ’ρθουν, που αναγκαστικά επιφέρει πτώση παραγωγής στη συνέχεια, κατάρρευση βιομηχανικών κολοσσών, τραπεζικών και ασφαλιστικών ιδρυμάτων και κάθε μορφής επιχειρήσεων.

Η έκρηξη της ανεργίας, η δημιουργία στρατιών αστέγων και νεόπτωχων είναι φυσικό επακόλουθο, όπως και η απώλεια «της πίστης», της εμπιστοσύνης δηλαδή, πάνω στην οποία στηρίζεται η αγορά και το σύστημα ολόκληρο. Η απώλεια «της πίστης» όμως από τη μια και το κλείσιμο της στρόφιγγας από τις τράπεζες, σε συνδυασμό με την παντελή έλλειψη ρευστού, οδηγούν σε ασφυξία την αγορά και επιχειρηματίες και εργαζόμενους, τον καθένα απ’ αυτούς για διαφορετικούς λόγους, σε απόγνωση.

Έγραφα επίσης για την αγωνιώδη προσπάθεια που καταβάλουν οι ισχυροί της γης για να θέσουν υπό έλεγχο την κρίση και πάνω στα συντρίμμια του οικονομικού συστήματος που καταρρέει, να τα καταφέρουν να στήσουν ένα καινούριο, με νέους κανόνες και περισσότερο αξιόπιστους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Το αν θα το επιτύχουν δεν το γνωρίζουν ακόμη ούτε οι ίδιοι. Προς το παρόν μας έχουν πήξει στα…G (G8, G20) όπου συσκέπτονται, πειραματίζονται μειώνοντας τα επιτόκια και ανακοινώνουν πακέτα και μέτρα στήριξης, που όμως δεν αποδίδουν τα αναμενόμενα. Και εντωμεταξύ, ο πολύς κόσμος υποφέρει. Γιατί οι κυβερνώντες, οι δικοί μας τουλάχιστον, δεν στερούνται τίποτα. Ούτε τους παχυλούς τους μισθούς, ούτε τα πολυάνθρωπα ταξίδια, ούτε τη χλιδή, τη σπατάλη, τη ρεμούλα.

Όλα αυτά και γνωστά είναι και γραμμένα και χιλιοειπωμένα. Σήμερα ωστόσο θα ήθελα να σταματήσω στις κοινωνικοπολιτικές επιπτώσεις της κρίσης και στα επικίνδυνα φαινόμενα που παρατηρούνται λόγω αυτής κυρίως. «Όπου φτώχεια και μουρμούρα» συνηθίζει να λέει ο σοφός λαός. Μόνο που η μουρμούρα εξελίσσεται πολλές φορές σε καυγάδες, φασαρίες και κοινωνικές αναταραχές κι η φτώχεια, σχεδόν πάντα, φέρνει στροφή στον συντηρητισμό. Άλλωστε είναι γνωστό πως στο κραχ του ’29 οφείλεται η άνοδος του φασισμού στην Ευρώπη και στην Ελλάδα βεβαίως βεβαίως. Τρελοί δικτάτορες όπως ο Χίτλερ και ο Μουσολίνι, ενδεδυμένοι τον χιτώνα του φασισμού και του ναζισμού, ανδρώθηκαν σ’ ένα περιβάλλον μνησίκακο και φοβικό κι όταν γιγαντώθηκαν, βάλθηκαν να κατακτήσουν τον κόσμο με ολέθρια, δυστυχώς, αποτελέσματα.

Σήμερα βεβαίως οι συνθήκες είναι διαφορετικές και ο κόσμος περισσότερο σοφός από άλλοτε. Όμως τα φαινόμενα του παραλογισμού όλο και πληθαίνουν. Μικρές ομάδες εμφανίζονται από το πουθενά αποφασισμένες να δημιουργήσουν επεισόδια, να καταστρέψουν, να τρομοκρατήσουν, να σκορπίσουν φόβο, πολλές φορές και θάνατο. Τα γεγονότα του Δεκέμβρη που ξεκίνησαν από δικαιολογημένη αγανάκτηση για τον άδικο θάνατο του Αλέξανδρου επεκτάθηκαν γρήγορα και ξένισαν με τη σφοδρότητα, τη βιαιότητα και την καταστροφική μανία κάποιων ολίγων. Και βέβαια προκάλεσαν ερωτηματικά για τη στάση και τον ρόλο της αστυνομίας. Και βέβαια έγιναν αντικείμενο μελέτης και προβληματισμού από τις κυβερνήσεις και άλλων ευρωπαϊκών κρατών, όπου ο κίνδυνος κοινωνικής έκρηξης είναι υπαρκτός και μεγάλος, ιδιαίτερα στη Γαλλία και τη Γερμανία, όπου δραστηριοποιούνται ήδη νεοφασιστικές και ξενοφοβικές οργανώσεις.

Αντίστοιχες ακροδεξιές οργανώσεις, σε μικρότερο βαθμό βέβαια, λειτουργούσαν εδώ και χρόνια στην υπόλοιπη Ελλάδα. Όμως η Κρήτη και ιδιαίτερα το Ρέθυμνο φαινόταν να βρίσκεται στο απυρόβλητο. Γιατί ποιος πράγματι θα περίμενε πως η Κρήτη, η γνωστή για τους αγώνες της για τη λευτεριά και τη δημοκρατία ανά τους αιώνες, θα μπορούσε ποτέ να γεννήσει και να εκθρέψει τέτοιες ομάδες. Ποιος το περίμενε πως στο Ρέθυμνο, την πάλαι ποτέ πόλη των γραμμάτων, θα έβρισκαν πρόσφορο έδαφος οι διάφοροι ακροδεξιοί, δήθεν εθνικιστές, που με θράσος περισσό επιτίθενται, τραυματίζουν φοιτητές και προσπαθούν να μας τρομοκρατήσουν. Αν το καταφέρουν τελικά, υπεύθυνοι θα είμαστε όλοι εμείς που με την ανοχή μας επιτρέψαμε στο αβγό του φιδιού να εκκολαφθεί. Προσωπικά θεωρώ πως υπάρχει ακόμη καιρός. Αυτή η πόλη έχει αποδείξει πως μπορεί, όταν θέλει, να αυτοπροστατευτεί. Απλά χρειάζεται εγρήγορση.