Το καράβι

Ήταν η Ρεθυμνιακή κάποτε. Η ναυτιλιακή που στήθηκε με τον μόχθο και τον οβολό των Ρεθεμνιωτών. Η εταιρεία που μας έκανε να νιώθουμε κάποιοι. Πέρασε δυσκολίες η Ρεθυμνιακή. Φουρτούνες μεγάλες. Από τον «Νέαρχο», τα δικαστήρια, τις οικονομικές δυσχέρειες. Άντεξε όμως, έκανε το σκατό της παξιμάδι και τα έβγαλε πέρα. Γιατί παρά το μακρύ και το κοντό που λέγαμε στην πρώτη ευκαιρία, τις γκρίνιες και την εύκολη κριτική, άλλος λίγο άλλος πολύ, τη στηρίξαμε.
Μετά από χίλια βάσανα αγόρασε το «Αρκάδι». Γερό σκαρί και καλοτάξιδο. Ομορφοσχεδιασμένο και άνετο που έκανε το περιπετειώδες, μέχρι τότε, ταξίδι για τον Πειραιά να μοιάζει με εκδρομούλα ευχάριστη. Στα σαλόνια του σμίγαμε γνωστοί και άγνωστοι. Παραπονιόμασταν, σχολιάζαμε την επικαιρότητα, λέγαμε τον καημό μας και καμαρώναμε σαν γύφτικα σκεπάρνια που είχαμε πάψει επιτέλους να είμαστε τα αποπαίδια της Κρήτης, παραπεταμένα στα μεγάλα λιμάνια του Κάστρου και της Σούδας. Ταξιδιώτες φτωχοί, παρακατιανοί, με τις βαλίτσες και τα δέματα στα χέρια και τα κοφίνια στους ώμους. Ενώ τώρα; Μεγαλεία να δούνε τα μάτια σου! Με ντόπιο το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού που μας υποδεχόταν πάντα με το χαμόγελο στα χείλη. Όλους. Νέους και γέρους, επώνυμους και μη. Επιβάτες του «μια στο τόσο» και περισσότερο τακτικούς, αυτούς που πεταγόντουσαν κάθε τρεις και λίγο στην Αθήνα για μια μέρα - με δύο διανυκτερεύσεις – κι είχαν κανονισμένο το πονηρό ραντεβουδάκι στο πλοίο. Δυο νύχτες ζάχαρη μακριά από μάτια αδιάκριτα, χωρίς υποψίες και κινδύνους γιατί ήταν «στη μια μπάντα» η Αθήνα. Μεγαλεία, σου λέω!
Άντεξε στις αναποδιές η εταιρεία. Έκανε αυξήσεις κεφαλαίου, πήρε δάνεια, μεγάλωσε κι αγόρασε και το δεύτερο καράβι, το «Πρέβελη». Εκεί να δεις καμάρι το Ρεθυμνάκι που έγινε ξαφνικά μικρομέγαλο και στεκόταν στα ίσια απέναντι στην ΑΝΕΚ και τη ΜΙΝΟΑΝ που μέχρι τότε μόνο δέος αισθανόταν σαν τις ατένιζε. Είχαμε καθημερινή σύνδεση με την Αθήνα. Το ένα πλοίο έφευγε κι ερχόταν το άλλο για να μη μείνει άδειο το λιμάνι της άμμου και το πιάσει το παράπονο. Γιατί, μη νομίζετε, ψυχή είχε κι αυτό. Στα πιο παλιά χρόνια το σνομπάριζαν τα ατμόπλοια που περνούσαν αραιά και που στ’ ανοιχτά και δεν του έδιναν σημασία ή έριχναν άγκυρα στα βαθιά και μας κουβαλούσαν, ανθρώπους και κτήνη, οι βάρκες ίσαμε την ανεμόσκαλα. Κι αυτό κατά διαστήματα και καλοκαίρι μόνο, γιατί τον χειμώνα σαν φρένιαζε ο βοριάς και σφύριζε, κάτι τεράστια κύματα, αφρισμένα, το κοπανούσαν με μανία. Σαν να είχαν προηγούμενα μαζί του κούκλωναν τον μόλο, που, ανήμπορος, αντιστεκόταν όσο μπορούσε κι άλλοτε άντεχε κι άλλοτε πάλι όχι.
Και τώρα, χειμώνα καλοκαίρι, με ζέστη και με κρύο, με μπουνάτσα και φουρτούνα, το Ρέθυμνο είχε κάθε μέρα καράβι. Κι ήταν ολοζώντανο το λιμάνι. Με φασαρία, φωνές, στριμωξίδι, βρισιές αλλά και με ανοιχτές αγκάλες και βουρκωμένα μάτια, ανάλογα με την περίπτωση. Κόσμος πολύς που πηγαινοερχόταν, συνεχές αλισβερίσι, κύριοι με samsonite, ακριβά κουστούμια και γραβάτες και φτωχοτουρίστες φορτωμένοι σαν γαϊδούρια τα ασήκωτα ογκώδη σακκίδια, με μακριά μαλλιά και σαγιονάρες. Αυτό ήταν το Ρέθυμνο τότε.
Θα μου πεις τώρα κι εσύ, και με το δίκιο σου, πού τα θυμήθηκες όλα αυτά; Γιατί σ’ αρέσει να ξύνεις πληγές; Γιατί είμαι Ρεθεμνιώτης, απαντώ, και πονώ, φίλε μου. Γιατί δεν αντέχω την εγκατάλειψη και την τόση κοροϊδία. Πολλοί θα πουν πως εμείς οι ίδιοι φταίμε. Την ξεπουλήσαμε τη Ρεθυμνιακή. Τη δώσαμε και πήραμε σαν αντίδωρο λίγες μετοχές προσδοκώντας υπεραξίες και γρήγορα κέρδη, που τελικά δεν ήρθαν ποτέ. Διαλύθηκε η ναυτιλιακή και πάει. Το «Αρκάδι» πουλήθηκε πρώτο κι ούτε ξέρουμε τι απόγινε. Άλλοι λένε πως κάηκε κι άλλοι πάλι, οι πιο ρομαντικοί, το θέλουν να πλέει μακριά, σ’ άλλες θάλασσες, παραπονεμένο και να ρωτά τ’ άλλα πλεούμενα, σαν τη γοργόνα του θρύλου, όχι για τον Μεγαλέξανδρο αλλά για το μικρό, επισφαλές, λιμανάκι της άμμου. Το «Πρέβελη» από την άλλη το ξαπόστειλαν άρον άρον σ’ άλλα λιμάνια, εκεί που οι γραμμές είναι, λέει, πιο κερδοφόρες κι απόμεινε το λιμανάκι της άμμου αδειανό και ξεχασμένο. Πάνε τα μεγαλεπήβολα σχέδια που έκανε πως θ’ αποκτήσει, τάχαμου, αδελφάκι, τη Μαρίνα, που θ’ άραζαν κότερα πολυτελή, πάνε οι κρουαζιέρες, πάνε οι χοροί, οι δεξιώσεις κι οι επίσημες τελετές στα καταστρώματα των πλοίων του.
«Τίποτα δεν θ’ αλλάξει», μας διαβεβαίωναν μετ’ επιτάσεως οι φίλοι μας της ΑΝΕΚ. Άλλωστε με τόσες μετοχές που είχαν οι Ρεθεμνιώτες στα χέρια τους, με σημαντική εκπροσώπηση στο διοικητικό συμβούλιο, τι είχαμε να φοβηθούμε; Από την άλλη το Χρηματιστήριο ανέβαινε συνεχώς. Περιουσίες ολόκληρες κέρδιζε ο κόσμος από τη μια μέρα στην άλλη, εμείς κορόιδα ήμασταν να μείνουμε με χέρια σταυρωμένα; Και μείναμε, ως συνήθως, στην «απέξω». Και τώρα; Τι γίνεται τώρα;
Δειλά στην αρχή, πιο δυνατά στη συνέχεια, άρχισαν ν’ ακούγονται κάποιες φωνές για τη δημιουργία μιας νέας ναυτιλιακής εταιρείας. Που θα φέρει καράβι. Που θα σπάσει τον αποκλεισμό του Ρεθύμνου. Που θα μας δώσει πίσω τη χαμένη μας αξιοπρέπεια. Όμορφες κουβέντες. Γλυκιές, μυρωδάτες κι αφράτες σαν παξιμάδι εφτάζυμο. Μαζί τους κι εγώ, σκέφτηκα. Μαζί τους κι όπου βγει.
Ώπα! Όπου βγει; Τι πάει να πει αυτό; Πάει να πει πως ενέχει ρίσκο μεγάλο η όλη προσπάθεια. Το 2008 δεν είναι η δεκαετία του ’80. Η αγορά γονάτισε από το τόσο βάρος που της φόρτωσαν και στενάζει. Ο κόσμος τα φέρνει δύσκολα βόλτα και λεφτά δεν μαζεύονται εύκολα. Ας πούμε όμως πως πεισμώνουμε, ανοίγουμε σεντούκια, βάζουμε χέρι στα «για ώρα ανάγκης» και μαζεύουμε και 30 και 50 εκατομμύρια. Τι γίνεται από κει κι ύστερα; Τώρα πια δεν υπάρχει προστατευτισμός κι ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος. Θεριά ανήμερα είναι οι μεγάλοι παίκτες της αγοράς κι είναι έτοιμοι να κάνουν μια χαψιά τον πρώτο μικρό που θα συναντήσουν στο διάβα τους. Δείτε τι συμβαίνει γύρω μας. Διάλυσε η ΔΑΝΕ, πλέει τα λοίσθια η ΝΕΛ, την ίδια ώρα που κάνει γιουρούσι στις θάλασσες ο Βγενόπουλος με τη ΜΑRFIN του. Αυτά τα σημάδια έβλεπε από νωρίς ο μακαρίτης ο Σφηνιάς και προσπάθησε να γιγαντωθεί και να μονοπωλήσει το Αιγαίο. Όμως τα όνειρά του βούλιαξαν, δυστυχώς, μαζί με το «Σάμινα» κι αυτός είχε το γνωστό, άδοξο, τέλος.
Τα αποτελέσματα τα βλέπουμε και τα ζούμε. Ακόμη κι οι σκληροτράχηλοι Ηρακλειώτες, με τον άκρατο εγωισμό, τον τόσο κόσμο, τον τόσο πλούτο και την τόση επιρροή, δεν τα κατάφεραν να κρατήσουν την εταιρεία τους μέχρι τέλος κι έχουν τώρα έναν Ιταλό, τον Grimaldi, να τους κάνει κουμάντο. Θ’ αφήσουν όλοι αυτοί την όποια εταιρειούλα στήσουμε να ορθοποδήσει; Χλωμό, πολύ χλωμό, το βλέπω. Τι πρέπει να κάνουμε τότε; Ούτε κι εγώ το γνωρίζω. Νομίζω ωστόσο πως πρέπει να το βασανίσουμε το πράγμα πολύ. Να ερευνήσουμε προσεκτικά όλα τα ενδεχόμενα και να εξετάσουμε όλες τις πιθανές λύσεις. Και πάνω απ’ όλα να σπάσουμε το συντομότερο, με κάθε τρόπο, την απομόνωση του Ρεθύμνου. Να απαιτήσουμε δυναμικά από το Υπουργείο να βρει λύση. Ας επιδοτήσουν τη γραμμή, ας κάνουν ό,τι θέλουν. Στο κάτω της γραφής εκτός από το να βάζουν συνέχεια φόρους, ας κάνουν και καμιά δουλειά της προκοπής.